Diyaliz, böbrek yetmezliğinde biriken atık ürünlerin ve fazla sıvının yapay olarak vücuttan uzaklaştırıldığı bir işlemdir. Akut böbrek hasarı gelişen veya son dönem böbrek hastalığı (SDBH) hastaları için hayat kurtarıcı bir yöntemdir.
Şiddetli böbrek yetmezliği olan hastalara diyaliz nasıl yardımcı olur?
Diyaliz, yetmezlikte olan böbreklerin aşağıdaki işlemlerini yerine getirerek vücuda yardımcı olur:
” Üre, kreatinin gibi atıkların kandan uzaklaştırılması.
” Fazla sıvının uzaklaştırılması ve vücutta yeterli sıvı miktarının devam ettirilmesi.
” Elektrolit ve asit-baz bozukluklarının düzeltilmesi.
Ancak, diyaliz tedavisi hemoglobin düzeylerini korumak için gerekli olan eritropoietin hormonu üretimi gibi normal böbreğin tüm işlevlerini yerine getiremez.
Ne zaman diyaliz gereklidir?
Böbrek fonksiyonu normalin %85-90’ı kadar azaldığında (SDBH) vücutta sıvı ve atık maddeler birikmeye başlar. Kreatinin ve diğer azotlu atık ürünler gibi toksinlerin birikimi bulantı, kusma, yorgunluk, şişme ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açar. Bu duruma topluca üremi adı verilir. BU aşamada tıbbi tedavi yetersiz kalır ve hastada diyalize başlanması gerekir.
Diyaliz kronik böbrek hastalığını iyileştirir mi?
Hayır. Kronik böbrek hastalığı geri çevrilemez ve bir hasta evre 5’e (SDBH) ulaştığında başarılı bir böbrek nakli yapılmadığı sürece hayat boyu sürecek diyaliz tedavisine ihtiyaç duyulacaktır. Diğer taraftan, ABH hataları ise böbrek fonksiyonları düzelinceye kadar kısa bir süre diyaliz desteğine ihtiyaç duyar.
Diyaliz tipleri nelerdir?
İki ana diyaliz tipi vardır: Hemodiyaliz ve periton diyalizi. Hemodiyaliz: Hemodiyalizde (HD), atık ürünler ve fazla sıvılar, diyaliz makinesinin yardımı ile diyalizör denilen özel bir filtre veya yapay böbrekten geçirilerek kandan uzaklaştırılır. Periton diyalizi: periton diyalizinde (PD), yumuşak bir tüp veya kateter karın cildinden karın boşluğuna yerleştirilir. Diyaliz solüsyonları karın boşluğuna doldurulur ve atık ürünler ile fazla sıvı vücuttan uzaklaştırılır. Bu işlem genellikle makine olmadan evde yapılır.
Son dönem böbrek yetmezliği hastalarında hangi diyaliz yönteminin seçimini belirleyen faktörler nelerdir?
Hemodiyaliz ve periton diyalizi SDBH hastalarında etkili tedavi yöntemleridir. Tüm hastalar için tek diyaliz yöntemi uygun değildir. Her diyaliz modeli için avantaj ve dezavantajları göz önüne alındıktan sonra HD veya PD seçimine hasta, hasta yakınları ve nefroloji uzmanı tarafından ortak karar verilir. Bu seçimi belirleyen başlıca faktörler, tedavi maliyeti, yaş, eşlik eden hastalıklar, hemodiyaliz merkezine olan uzaklık, eğitim durumu, hekimin eğilimi ve hastanın tercihleri ve yaşam tarzıdır. Düşük maliyet ve kolay ulaşılabilirlik nedeniyle, hemodiyaliz Hindistan’da çok sayıda hasta tarafından tercih edilmektedir.
Diyaliz hastalarında diyet kısıtlaması gerekli midir?
Evet. Diyaliz hastaları için başlıca diyet önerileri sodyum, potasyum, fosfor ve sıvı alımının kısıtlanmasıdır. Diyaliz hastaları bu diyet önerilerine uymalıdır ancak diyaliz başladıktan sonra KBH’daki diyet kısıtlamaları azaltılır. Diyaliz hastalarının çoğuna diyaliz öncesi ile karşılaştırıldığında diyette daha fazla protein ve yeterli kalori, suda çözünen vitaminler ile mineralleri alması önerilir. Diyaliz hastalarının yeteri kadar diyetlerinin planlanması için diyetisyene danışmaları önerilir.
Bir yanıt bırakın